Renesans do poczytania

    Jean Delumeau posiada niezwykłą umiejętność przekazywania najważniejszej wiedzy o danej epoce, tak, jakby ją całą przeżył, a potem wspomnienia zapisał w notatkach, a w efekcie powstała książka. W "Cywilizacji odrodzenia" ukazał renesans nie tylko jako powrót do takich wartości jak mądrość, młodość czy piękno, ale rozpatrywał także ciemne strony tej epoki jak epidemia dżumy, głód i liczne wojny, przeważających na terenach imperiów kolonialnych. Autor zwrócił uwagę zarówno na przypisanie nowej roli kobiety w społeczeństwie, jak i zjawisko "odkrycia" dziecka. Zwrócił również uwagę na najważniejsze osiągnięcia cywilizacyjne m.in.: z geografii, astronomii, metalurgii srebrnej, zegarmistrzostwa.

"Tyle plag musiało - jak sądzono - być karą Boską, a ponieważ sumienie indywidualne - jako zjawisko z dziedziny kultury - zaczęło właśnie dochodzić do głosu, każdy czuł się głęboko winny. Chrześcijanie dopatrując się wszędzie zła i uważając, że na każdym kroku grozi im moralne i fizyczne niebezpieczeństwo ze stron diabła. Lęku tego nie potrafili opanować Luteri, mocniej niż kiedykolwiek wierzyli  w szabaty czarownic bali się gniewu Bożego: śmierć prowadziła do wiecznych męczarni. Jeżeli niektórzy próbowali zagłuszyć te myśli albo zapomnieć o dniu zapłaty, nieuchronny kres fałszywych uciech doczesnych przypominały im tańce śmierci."

   Widzimy, że renesans to nie tylko okres pochwały rozumu, postawienia człowieka jako jednostki
w centrum uwagi, zainteresowaniu się wszystkim, co dotyczy jego i jego szczęścia. Renesans to także czas problemów teologicznych, psychologicznych. Według niektórych, Luter dał to, czego żądamy od teologii: pociechę wobec śmierci i wobec Sądu Ostatecznego. Natomiast uczenie moralności i ogłady to rzecz Erazma - holenderskiego filozofa.

   Jeśli chcemy dowiedzieć się o wszystkich wadach i zaletach renesansu, być świadomym tego, co jest ukazywane w złotym, ale i ciemnym świetle, to dzieło Jean'a Delumeau'a spełnia w pełni te warunki.